Rafmagnslínur í landi Akureyrar.

Rafmagslínur í lofti verða meira deiluefni með árunum. Fyrir nokkrum áratugum þótti það jafnvel meira en sjálfsagt að sjá rafmagnslínur hvar sem var. Þéttbýlið var undirlagt af ýmiskonar loftlínum, símalínum, rafmagnslínum og svo háspennulínum sem voru efsta stig þessara línuskóga í þéttbýli.
Nú er öldin önnur, meirihluti línulagna eru komnar í jörð og krafan um að háspennulínu fari sömu leið, í það minnsta í þéttbýli.
Hér í bæ eigum við, við raunhæft vandamál að glíma sem eru háspennulínur á stöðum þar sem þær ættu ekki að sjást. Sem dæmi má nefna línur sem liggja yfir Liljulund og sumarhús sem þar er og línueigendur gerðu þá kröfu að bústaðurinn yrði færður. Bæjaryfirvöld féllust ekki á þann málatilbúnað og eiganda línunnar var gert að taka hana í jörðu. Því miður hefur ekkert gerst í þeim efnum og enn situr við það sama.Háspennulínur á útivistarsvæðum.
Akureyringar eiga nokkur glæsileg útivistarsvæði sem eru mjög fjölsótt. Þar má nefna Naustaborgir ofan Naustahverfis og Kjarnaskóg sem allir þekkja. Stór ljóður á þeim svæðum eru háspennulínur sem liggja eftir þeim endilöngum og setja afleitan svip á svæðin, auk þess sem háspennulínur á stöðum sem þessum eiga ekki að þekkjast. Eigendur línanna hafa í engu hugleitt það að taka þessar línur og setja þær í jörðu, vafalaust svíður þeim kostnaðurinn við slíka aðgerð. Ástandið í Kjarnaskógi er að mínu mati grafalvarlegt því á ýmsum svæðum er skógurinn búinn að ná línunni og liggur hún ofan í trjáþykkninu. Það gæti haft miklar og alvarlegar afleiðingar ef til útleiðslu kæmi, td í votviðri enda er Kjarnaskógur fjölsótt útivistarsvæði. Á þessum málum verður að taka og menn verða að vakna af þessum djúpa Þyrirósarsvefni sem staðið hefur lengi. Sama ástand mun skapast í Naustaborgum þegar skógurinn hækkar og það er vitað, annað hvort víkur skógurinn undir línunum eða línurnar fara í jörðu eða hverfa. Auk þessa liggja línurnar yfir tjaldsvæði bæjarins með þeim annmörkum sem slíkt skapar. Þó ekki væri annað en horfa upp á slíka staðsetningu ætti að kveikja umræðu.

 

Átök framundan ?
Landsnet hugar nú að lagningu háspennulínu frá Blönduvirkjun austur um í Fljótsdal. Sú fyrirhugaða lína er af allt annarri stærðargráðu en þær þrjár sem ég hef gert að umræðuefni hér að framan. Til að byrja með og brýnast er að fá þá línu lagða að fyrirhuguðu spennuvirki í landi Kífsár á landamærum Akureyrar í norðri. Þaðan mun hún færa Becromal-verksmiðjunni það viðbótarrafmagn sem þarf til að mæta fyrirhugaðri stækkun versins.  Víðir Gíslason flugáhugamaður fjallaði um þessi mál í aðsendri  grein í Vikudegi þar sem hann fer vel yfir þessi mál.

http://vikudagur.is/vikudagur/adsendar-greinar/2012/01/06/jardstrengur-eda-haspennulina

Víðir fjallar í þessari grein um sjónræn og hagræn áhrif lagningar 220 kV línu um land Akureyrar og auk þess, sem veldur honum alvarlegum áhyggjum, hvað þýðir það að leggja línu þvert yfir Eyjafjörð í aðflugsstefnu að Akureyrarflugvelli þegar staurar slíkrar línu eru jafn háir kirkjuturnum Akureyrarkirkju. Það er sjálfsagðar og eðlilegar vangaveltur því reglur í flugi eru mjög hertar seinni ár þegar kemur að aðflugi og flugvöllum.

 

Áhrifin fyrir Akureyri og íbúa bæjarins.
Árhrifin á bæjarlandi Akureyrar eru mikil. Línan mundi liggja frá Kífsá, um land Hesjuvalla, þvera Glerárdalsmynnið og fara annað hvort utan í Eyrarlandshálsinum eða austast á Súlumýrum þar sem hún þó væri á hvarfi þar frá bænum séð. En að er sama hvar þessi lína verður lögð, hún mun breyta ásýnd þessa svæðis gríðarlega mikið og sama hvað menn vilja vera jákvæðir út í slíkar framkvæmdir þá eru þessi áhrif á mörkum þess að vera þolandi og óþolandi fyrir flesta. Slíkt býður heim miklum deilum og vandræðum og alveg fyrirséð að þetta mál fer aldrei í gegnum umræðu hér án þess að átök skapist og það mikil. Væri því ekki ráð að doka við og taka þann pól í hæðina, strax, að koma þessari línu í jörð þar sem hún liggur yfir lönd Akureyrar og Eyjafjarðarsveitar þar sem áhrifin yrðu mest. Á Akureyri með tilliti til útivistar og umhverfismála og í Eyjafjarðarsveit vegna umhverfismála og aðflugs að Akureyrarflugvelli. Ég held að það sé ekki í deilur af þessum toga leggjandi.
Víðir segir í sínum pistli.  „Tæknilegar framfarir á síðustu árumgeraháspennta jarðstrengi að sífellt álitlegri kosti. Nú framleiða 22 verksmiðjur í Evrópu þessa strengi. Framleiðsluaukning hjá þeim er 40% frá 2008. Sem dæmi má nefna, að í Þýskalandi eru nú um 600 km af stórum orkuflutningslínum á framkvæmda- eða skipulagsstigi. Þriðjungur þeirra verður lagður með jarðstrengjum. Þróunin er almennt sú, að hluti orkuflutningsleiða er lagður í jörðu, þar sem farið er um svæði sem loftlínur eru taldar óæskilegar af ýmsum ástæðum.“
Leiðin yfir land Akureyrar og Eyjafjarðar eru um 12 km, þó með þeim fyrirvara hvar Eyjafjörður yrði þveraður. Það er ekki stór prósenta af þeirri leið sem línunni er ætlað að liggja, frá Blöndu að Fljótsdalsvirkun.  Það væri því ekki stór viðbótarkostnaður sem legðist á þessa framkvæmd við að að meðhöndla viðkvæmustu svæðin af skynsemi og í sátt við land og fólk. Við þessa framkvæmd og endurnýjun hugarfarsins gætu bæjarbúar og línueigendur gert með sér þá sátt að háspennulínur í lofti hverfi af útivistarsvæðum bæjarbúa, öllum til gleði og ánægju, svo ekki sé talað um það auka öryggi og jákvæð áhrif í umhverfi bæjarins okkar.
Ég held að það sé kominn tími til að hugsa í framtíðarlausnum, líka í háspennulínum.

 

Birtist áður á Akureyri.net