Allir þekkja Lystigarðinn.

Lystigarðurinn á Akureyri er sennilega einn þekktasti staðurinn hér í bæ þegar kemur að erlendum ferðamönnum. En þekkjum við garðinn eins vel og skyldi, eru Akureyringar að nota garðinn að staðaldri ? Vafalaust margir en gætu þó verið enn fleiri og vafalaust sækja bæjarbúar Kjarnaskóg meira en Lystigarðinn enda meira pláss og fleiri möguleikar fyrir fjölskyldufólk. Lystigarðurinn okkar er allt annarskonar viðkomustaður, þar ganga menn kyrrlátlega milli blóma og liggja á grasflötum og njóta lífsins, leikir og leiktæki eru í Kjarnaskógi. Talið er að 100.000 manns sæki garðinn, þar af helmingur útlendingar.Það er að bera í bakkafullan lækinn að ætla að skrifa um garðinn langan pistil. Þó langar mig til að rifja upp nokkur atriði svona til gamans en ætla að láta myndirnar um stærsta hlutann.

Garðurinn var stofnaður af frú Margarete Schiöth árið 1912 og verður því 100 ára á næsta ári og vafalaust verða skemmtilegar uppákomur því tengdar á næsta ári.

Fyrir nokkrum árum var gert deiliskipulag fyrir garðinn sem var löngu tímabært og þar var fest í sessi það skipulag og sú uppbygging sem menn vildu sjá í þessari perlu Akureyrar. Í greinargerð deiliskipulagins sem er eftir Hermann Georg Gunnlaugsson landslagsarkitekt segir m.a.
_______
Saga Lystigarðsins
Upphaf Lystigarðsins og garðlistasagan
Árið 1912 var Lystigarðurinn á Akureyri opnaður almenningi og er hann fyrsti almenningsgarðurinn á Íslandi. Það var fyrir tilstuðlan nokkurra kvenna á Akureyri sem komið höfðu saman sumarið 1909 og óskað eftir landi frá Akureyrarbæ til að byggja upp skrúðgarð. Fremst í flokki þeirra var Anna Schiöth og einnig naut félagið stuðnings Stefáns Stefánssonar, skólameistara og grasafræðings. 1. maí árið 1910 var haldinn stofnfundur Lystigarðsfélags Akureyrar, en fyrr um árið hafði bærinn úthlutað um einum hektara lands til verkefnisins. Síðar á árinu voru svo samþykkt lög félagsins:

Lög ” Lystigarðsfélags Akureyrar ”
samþykkt á fundi 1. nóvember 1910
1. gr.   Félagið heitir “Lystigarðsfélag Akureyrar”.
2. gr.  Tilgangur félagsins er að koma upp garði í Akureyrarbæ, bænum til prýði og almenningi til
skemmtunar. Garðurinn sé skreyttur trjám og blómum og leikvellir og lystihús séu þar almenningi til
afnota svo fljótt sem því verður við komið. (www.lystigardur.akureyri.is; 2006).

Með elju og dugnaði tókst konunum að byggja upp Lystigarðinn og opna hann fyrir almenningi sumarið 1912. Garðurinn hefur verið stækkaður þrisvar sinnum síðan. Fyrst árið 1944 þegar hann var stækkaður til vestur og síðan 1955 var hann stækkaður um einn hektara til suðurs. Árið 1957 urðu tímamót í rekstri garðsins þegar sett var á stofn grasafræðideild við Lystigarðinn og var það einkaplöntusafn Jóns Rögnvaldssonar sem var upphafið af þeirri starfsemi. Með því var lagður grunnur að þeim garði sem við þekkjum í dag. Síðasta stækkun Lystigarðsins var síðan árið 1994 og bættist þá við ræma til vesturs að Þórunnarstrætinu.
Lystigarðurinn á Akureyri er í dag á einni lóð sem er 28.180 m² að stærð og inniheldur tæplega 7000 tegundir og tegundaafbrigði af fjölæringum, runnum og trjám. Saga garðlistar á Íslandi er ekki ýkja löng en Lystigarðurinn er samt sem áður einn af þeim almenningsgörðum á Íslandi sem skipar sér í hóp þeirra allra merkustu í sögu þjóðarinnar. Einnig nær hróður garðsins langt út fyrir landsteinana og er með allra merkustu grasagörðum á norðurhveli jarðar.

Minningarnar eru orðnar margar.

Undirritaður hefur átt margar sælustundir í Lystigarðinum og ein mín ljúfasta og elsta minning er tengd garðinum. Akureyri varð 100 ára árið 1962 og þá var garðurinn skreyttur með marglitum ljósum og þar var líf og fjör og ys og þys langt frameftir nóttu. Það var stórkostlegt fyrir 9 ára patta sem ekki var vanur miklu umstangi eða íburði að fá að þvælast um fram á nótt í Lystigarðinum í mjúku síðsumarrökkrinu. Ekki sakaði að ég og félagar mínir vorum beðnir um að sitja fyrir hjá erlendum ljósmyndara sem stillti okkur upp við styttuna af frú Schiöth og myndaði okkur í bak og fyrir. Aldrei hef ég barið þær myndir augum og vafalaust á það ekki eftir.
Seinni árin hef ég gert mér tíðförult í garðinn, jafnt að sumri sem vetri með myndavélina að vopni, alltaf eitthvað nýtt að sjá í garðinum. Þar er gott að vera.

Nú stendur fyrir dyrum að reisa lítið veitingahús í nágrenni Eyrarlandsstofu og það mun enn auka á gildi garðsins fyrir mannlífið á Akureyri.

( slóð á greinargerð deiliskipulags, þó ekki það endanlega )

 

Birtist á Akureyri.net.

Athugasemdir

[Guðjón Sigþór Jensson, 31.1.2012 kl. 13:39]

Listigarðurinn  á Akureyri er fegursti grasagarður landsins með mjög góðu trjásafni